In Apeldoorn zijn de handen op elkaar voor alleenstaande jonge vluchtelingen. Rondom deze jongeren, die er helemaal alleen voor staan, is een krachtige professionele samenwerking gevormd. Het resultaat? Zelfbewuste jonge mensen die vol in het leven staan. Ondanks de moeilijke, vaak angstige start van hun jonge leven. Apeldoorn doet niet wat haar verplichting is, wat 'moet'. Apeldoorn doet wat kán en wat nodig is voor deze jonge mensen. En plukt de vruchten als zij opgroeien tot veerkrachtige, zelfstandige burgers.
De kracht van jongeren
Het was in 2015 een hele bewuste, politieke keuze van de gemeente Apeldoorn om kinderen die alleen -zonder ouders of familie- in Nederland zijn aangekomen, op te vangen. Maar liefst zo’n 80 om te beginnen, afkomstig uit gewelddadige gebieden zoals Syrië en Eritrea. Lisenka Schmitz, coördinator statushouders in de gemeente Apeldoorn: ‘Onze instelling was: deze jongeren blijven in Nederland, ze hebben nog een hele toekomst voor zich. Als wij uitstralen dat we in hen geloven en dat we ze kansen bieden, dan is de kans op succes vele malen groter dan dat wij deze jongeren als een lastige doelgroep betitelen waar je zorgen over moet hebben. De rode draad is altijd geweest: wij geloven dat jongeren de kracht hebben om een goede toekomst op te bouwen. En er was politieke wil om hieraan bij te dragen. Die wil is er nog steeds, ook de bereidheid om hierin niet de makkelijkste weg te bewandelen.’
Waar een wil is, is een weg
‘De overgang van 18- naar 18+ is een knelpunt,’ vertelt Lisenka. ‘Voor sommige jonge vluchtelingen is het niet verantwoord als ze met 18 jaar zelfstandig gaan wonen, omdat ze nog maar heel kort in Nederland zijn, de taal slecht spreken of om andere redenen kwetsbaar zijn. Maar de asielwetgeving voorzag niet in verlengd verblijf en begeleiding vanuit YOIN. Wij zijn daarom een overleg met een expertiseteam gestart als de jongeren 17,5 jaar zijn. Het team bestaat uit vaste contactpersonen van Vluchtelingenwerk, de Wmo, Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG), de voogd van Nidos en de mentor van YOIN. Én natuurlijk de jongere zelf. We bespreken samen met de jongere wat hij of zij nodig heeft als hij of zij 18 jaar wordt. Als dat betekent dat een jongere nog wat langer bij YOIN moet blijven wonen, dan financieren wij dat als gemeente. Dat is niet makkelijk. Het is zoeken naar budgetten, potjeswerk.’ Toch krijgt Lisenka het in Apeldoorn steeds weer voor elkaar. Met, zoals ze zelf zegt, steun van politieke bestuurders. 'Het is letterlijk: waar een wil is, is een weg. Als je met elkaar hetzelfde wilt, dan ga je zoeken naar oplossingen.’ Een nieuwe afspraak over verlengde zorg voor deze jongeren is gelukkig nu in zicht, na onder andere een rapport van de Kinderombudsman.
We staan er samen voor
Contact en geloof in de kracht van jongeren zijn volgens Lisenka de succesfactoren in Apeldoorn. En de tijd durven geven aan de jongeren die ze nodig hebben om te wennen. ‘Ik denk dat gemeenten vaak op afstand blijven. Wij zitten heel erg op de lijn van: we staan er samen voor en laten het niet de jeugdzorginstellingen zelf oplossen. Het is een gedeelde verantwoordelijkheid dat deze jongeren hun weg vinden. Met alle beperkingen die er zijn. Bijvoorbeeld met vervolghuisvesting. Je gunt een jongere dat hij iets krijgt wat bij zijn dromen past, maar de werkelijkheid is helaas totaal anders. Ze moeten vaak blij zijn dát er ergens iets vrij komt.’
Vol met dromen
Het belang van het dragen van een gezamenlijke verantwoordelijkheid wordt nog belangrijker in uitzonderlijke situaties. Een mooi voorbeeld van maatwerk dat de gemeente Apeldoorn samen met partners leverde, gaat over een meisje dat vol met dromen naar Nederland kwam, maar in Apeldoorn een zwaar fietsongeval kreeg. ‘We hebben toen alles op alles gezet om haar familie versneld naar Nederland te laten komen. Het ging zo slecht met haar dat we alle krachten hebben gebundeld om dat meisje te helpen. Dat ze zorg kreeg in een taal die ze begreep, dat er iemand bij haar was die van haar hield. Dan is het echt zaak dat je elkaar weet te vinden en nauw samenwerkt. Dat is altijd onze insteek.’
Trots door Apeldoorn
Elli Elskamp, manager YOIN:
'Onze jongeren kunnen juist trots als burger van Apeldoorn door de stad lopen. Apeldoorn maakt zich druk om alle jongeren, dus ook om deze jonge mensen. En omdat er niet aflatende steun en vertrouwen is tussen de mensen die bij hen betrokken zijn, om dat wat we tegenkomen, samen op te lossen. Lisenka is daar een drijvende kracht in.'
YOIN is onderdeel van entrea lindenhout en begeleidt jonge alleenstaande vluchtelingen vanaf 16 jaar bij opvang, wonen en opgroeien. De best mogelijke opvang en begeleiding. En zo gewoon mogelijk, in wijken en buurten. Zodat de jongeren echt kunnen meedoen in een Nederland dat we samen delen. Meer informatie op onze website.